كارنامه كرونایی مراكز موسیقایی-۱؛ دفتر موسیقی وزارت ارشاد در دوران کرونا چه کرد؟

كارنامه كرونایی مراكز موسیقایی-۱؛ دفتر موسیقی وزارت ارشاد در دوران کرونا چه کرد؟

پیلانو: دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی ایام کرونائی کارهایی را در این مجموعه دولتی انجام داد که تعدادی از آنها اقداماتی موثر بود و برخی هم در وضعیت پرابهامی پیش روی فعالان قرار گرفت.

خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: کمتر کسی فکرش را می کرد که ظهور و بروز و حضور ویروس تا دندان مسلح کرونا بتواند این همه مدت در دنیا با این همه پیشرفت در فناوری های پزشکی و دارویی جهان تا این حد ماندنی باشد. زمانی نزدیک به دو سال که همچون بختک بر این دنیا خراب شده و اصلاً هم نمی دانیم مقرر است در چه ساعت و روزگاری از این دنیا رخت بربندد و این جهان خاکستریِ غم آلودِ پرفتنه را کمی تا قسمتی رنگ آمیزی کند. دنیایی که همه چیزش تحت تأثیر ویروس مرگ باری قرار گرفته که هر آنچه در آن اتفاق می افتد چه مستقیم و چه غیر مستقیم، ربط پیدا می کند به ماجرای «کرونا» و چه واکسن زده باشیم و چه زده نباشیم با آن درگیر هستیم. درگیری که در زمینه های مختلف شغلی وجود دارد که بااینکه در جاهای مختلف از جغرافیای زیستی ما، در تلرانس کم و زیاد شدن قرار دارد، اما هرچه هست، هنوز هست و درحال حاضر هم باید صبر نماییم که اوضاع تا حدی رو به راه شده و بتوانیم با خیال آسوده به زندگی کم و بیش عادی خود ادامه دهیم.
اگرچه حالا دنیا تا حدی از بحران و طوفان مرگ آور ماه های اولیه شیوع ویروس دوری گزیده و تعدادی از فعالیت ها حتی در زمینه های در رابطه با فرهنگ و هنر هم به حالت عادی خود بازگشته، اما خب این شرطی اجتناب ناپذیراست که هنوز ماجرا در خطرآفرین ترین شکل ممکن بیخ گوش ما قرار دارد که گریزی هم از آن نیست.
اما آنچه در این میان می تواند مورد توجه قرار گیرد، نحوه عملکرد دستگاهها و مجموعه های مدیریتی در زمینه های مختلف است که در دوران کرونائی چه احوالاتی داشتند؟ آیا حضور این ویروس منحوس توانسته دربرگیرنده نوآوری های مدیریتی درروزگار کرونا پیرامون کارهای فرهنگی هنری کشور خصوصاً در زمینه موسیقی باشد؟ اساساً مجموعه های موسیقایی که هر کدام به نحوی در زمینه های سیاستگزاری و مدیریت بر موسیقی فعالیت می نمایند، چه کارهایی را در مجموعه های خود انجام داده اند تا قطار کارهای موسیقایی کشور از ریل خود خارج نشود؟ آیا پروسه مدیریتی دولت ها و مجموعه های دیگر در زمینه موسیقی توانسته کارنامه قابل قبولی را در روزگار کرونائی از خود نشان دهد یا خیر؟

همه اینها و تعدادی زیادی از پرسش های دیگر موضوعات بسیار مهمی هستند که نه فقط در گزارش های رسانه ای بلکه در روزگار پسا کرونائی می تواند تا مدت ها مورد توجه مفسرین و آمایش های دانشگاهی و پژوهشی در زمینه موسیقی باشد که بتوانند ارزیابی سنجیده از آنچه در موسیقی ایران طی دوران کرونائی گذشت، داشته باشند. ارزیابی که گروه هنر خبرگزاری مهر را بر آن داشت تا بواسطه ارتباط با روابط عمومی و امور اجرائی دستگاه های دولتی و صنفی که در زمینه موسیقی فعالیت می نمایند شمایلی از آنچه این مراکز دولتی و مدیریتی در زمینه موسیقی انجام داد را ثبت کرده و قضاوت را در قالب دیگری ادامه دهد.
آنچه در این سلسله گزارش ها می خوانید نگاهی اجمالی به فعالیت مجموعه های در رابطه با حوزه موسیقی کشور طی دوران کرونائی خصوصاً چند ماهه اخیر است که در هر گزارش عملکرد این مجموعه ها پیش روی مخاطبان قرار می گیرد. توضیح این که آنچه از اطلاعات و فعالیت ها و آمارهای موجود در این گزارش ها منعکس شده، از روابط عمومی ها و امور اجرائی این مجموعه ها احصا شده که به تفکیک در نوبت های مختلف منتشر می شود.
در نخستین شماره از این گزارش رسانه ای به سراغ کارهای «دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» رفتیم که طی روزهای کرونائی علاوه بر برگزاری جلسات گوناگون با تهیه کنندگان حوزه موسیقی و سایر حوزه های مرتبط برای برگزاری کنسرت ها و کارهای روتین دیگری همچون صدور مجوز و مانند آن، عمده فعالیت ها و تمرکز خودرا بر مدیریت و نحوه برگزاری جشنواره های دولتی و در مقاطعی رویدادهایی قرار داد که با اما و اگرهای زیادی هم همراه بود.

حمایت از برگزاری هفت دوره کنسرتهای آنلاین برخط ماه و نوا (موسیقی دستگاهی، نواحی و کلاسیک) با محوریت انجمن موسیقی ایران، برگزاری سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر، برگزاری سیزدهمین و چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی و برگزاری چهاردهمین و پانزدهمین جشنواره موسیقی جوان بصورت مجازی با محوریت انجمن موسیقی قسمتی از عملکرد دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی این چند ماه است.
اگرچه برگزاری کنسرتهای آنلاین «برخط ماه و نوا» توانست گامی باارزش و قابل تحسین برای حمایت معنوی و مادی از گروه ها و هنرمندان فعال حوزه موسیقی ایرانی، موسیقی نواحی، موسیقی کلاسیک و اساساً موسیقی جدی محسوب شود، اما همان گونه که قبلاً به آن اشاره شد، سنجش میزان مخاطبان این رویدادهای موسیقایی در بستر آنلاین است که متولیان برگزاری این رویدادها هنوز آماری از مخاطبان این اجراها را ارائه نکرده اند، شرایطی که می توانست دورنمای بیشتری را برای ارزیابی کیفی و کمی و نقاط ضعف و قوت این رویدادها فراهم سازد.
دفتر موسیقی وزارت ارشاد در زمینه برگزاری جشنواره موسیقی فجر هم به سبب شرایط کرونائی و هم به سبب حضور دبیری کاملاً خنثی و بی انگیزه که مشخص نیست فارغ از توانمندی های هنری و فنی اش، بر طبق چه متر و معیار اجرائی انتخاب شده، همچون سالهای پیشین که کرونائی هم در کار نبود و البته به غیر از استثنائات، تلاشی برای پویایی بیشتر و جذب مخاطب برمبنای معیارهای کیفی و هنری یک رویداد بسیار مهم و استراتژیکی چون جشنواره فجر نداشت و آنچه پیش روی مخاطبان قرار گرفت، رویدادی کم فروغ و بی تأثیر در جریان کارهای موسیقایی کشور بود که هر سال هم بر ارزش و اهمیت آن کم می شود.

در حوزه برگزاری جشنواره موسیقی نواحی هم طی دوره های اخیر این رویداد مشاهدات عینی و رسانه ای ثابت می کند که هنوز برنامه مدون و دارای چشم اندازی برای یک رویداد باارزش و ملی که اساساً در رابطه با موسیقی بومی ایران زمین است به جهات مختلفی که قبلاً هم درباره آن توضیحات لازم داده شده، وجود نداشته و بخش دولتی مایل نیست تا در این چارچوب به جریانی از برگزاری جشنواره موسیقی نواحی برسد که قبلاً تأثیری بمراتب بیشتر و بهتر از این سال ها داشت.
جشنواره موسیقی جوان هم یکی دیگر از رویدادهای تخصصی حوزه موسیقی با مدیریت بخش دولتی است که می توان از آن بعنوان یکی از باکیفیت ترین و بهترین رویدادهای موسیقایی دولت یاد کرد. شرایطی که بنظر می رسد وقت پوست اندازی آن پس از برگزاری چند دوره موفقیت آمیز رسیده و متولیان برگزاری آن باید فکر گستره وسیع تری از مخاطبان و همین طور تمرکز روی کارهای آینده هنرمندان برگزیده این رویداد داشته باشند که می تواند مهم ترین دستاورد این رویداد به حساب آید، دستاوردی که بااینکه در آخر هر دوره قول های مساعدی پیرامون این مساله داده می شود، اما حضور یک گروه داوری بسیار متخصص از نام آوران موسیقی ایران و همین طور هومان اسعدی بعنوان دبیر این جشنواره میزان توقعات را به خودی خود بالا می برد.

هماهنگی برای معرفی هنرمندان و فعالان موسیقی برای دریافت تسهیلات حمایتی بوسیله سامانه کارا و سامانه تحفه برخی دیگر از فعالیت ها و اقدامات دفتر موسیقی وزارت ارشاد در دوران کرونائی را تشکیل می داد که در این عرصه گویا ایرادات و انتقاداتی مطرح شده که ارائه یک آمار درست و دقیق از نحوه حمایت ها می تواند به ابهامات مطرح شده این بخش پاسخ دهد. از طرف دیگر پشتیبانی از خرید آلبوم از ناشران موسیقی هم بخش دیگری از کارهای حمایتی این مجموعه دولتی را تشکیل می داد که دراین زمینه هم هنوز آمار دقیقی از آلبوم های خریداری شده از مؤسسات ارائه نشده است.
دفتر موسیقی وزارت ارشاد در روزهای کرونائی عمده فعالیت ها و تمرکز خودرا بر مدیریت و نحوه برگزاری جشنواره های دولتی و در مقاطعی رویدادهایی قرار داد که با اما و اگرهای زیادی هم همراه بود پشتیبانی از تدوین زندگی و آثار ابوالحسن صبا، رونمایی از آلبوم «هزاران» بصورت آنلاین، رونمایی از آلبوم «ردیف میرزا عبدالله برای تار و سه تار»، طراحی و اجرای «نشان ابوالحسن صبا و عیسی بهادری» برای پاسداشت مقام معلمان هنر و معلمان هنرستان های هنرهای زیبا نیز بخش دیگری ازفعالیت های دفتر موسیقی وزارت ارشاد در ایام کرونائی را تشکیل می داد.
در حوزه کارهای دفتر برنامه ریزی و آموزش های فرهنگی و هنری با حوزه موسیقی، برگزاری جلسات شورای مرکزی نظارت بر آموزشگاه های موسیقی بصورت آنلاین و بررسی پرونده های متقاضیان بصورت غیر حضوری، راه اندازی سامانه آموزشگاه های آزاد هنری، برگزاری آزمون صلاحیت تدریس متقاضیان تدریس در آموزشگاه های آزادهنری بصورت آنلاین، هماهنگی برای معرفی آموزشگاه های آزاد هنری برای دریافت تسهیلات حمایتی بوسیله سامانه کارا و سامانه تحفه، تدوین و انتشار کتاب های لطمه شناسی هنرستان های هنرهای زیبا و کتاب بررسی رویه ای، محتوایی و فضایی مراکز و آموزشگاه های آزاد هنری سراسر کشور و راه اندازی ۱۵ هنرستان هنرهای زیبا در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ که در بیشتر این هنرستان ها رشته موسیقی آموزش داده می شود بخش دیگری از این فعالیت ها را ایجاد کرده است.
قطعاً چنین اقداماتی می تواند دریچه ای جدید و گامی مؤثر در تعالی و گسترانیده شدن موسیقی خوب در زمینه های مختلف آموزشی و پژوهشی خصوصاً در گروه سنی نوجوان و جوان به حساب آید، اما مهم ترین نکته و دستاوردی که دراین زمینه مورد بررسی و تحقیق بیشتر قرار گرفته، بررسی عملکردها و نتایج اقداماتی است که باید دربرگیرنده خروجی مؤثر و مناسبی باشد.

به هرترتیب انچه در این گزارش های کوتاه رسانه ای از کارنامه فعالیتی مجموعه های مهم و مؤثر در رابطه با موسیقی پیش روی مخاطبان قرار خواهد گرفت، ارائه یک بسته رسانه ای برای ارزیابی عملکرد این نهادها طی روزهایی بوده که کرونا تمامی کارهای فرهنگی هنری کشور را تعطیل و نیمه تعطیل کرد و شرایط دشواری را پیش روی مدیران و گردانندگان این نهادها قرار داد، شرایطی که دقیقاً می تواند ذوق و ایده پردازی و خلاقیت یک مدیر فرهنگی در وضعیت بحرانی را به معرض نمایش گذاشته و میدانی را جهت بررسی هرچه دقیق تر نوع مدیریت ها باز کند.

منبع: