سوالی های فرهنگی از آنها كه می خواهند رییس جمهور شوند نامزدها چه وعده ای ندهند؟

به گزارش پیلانو یک منتقد فرهنگی با اعتقاد بر این که اغلب کاندیداهای ریاست جمهوری وعده های کلی درباره موضوعات فرهنگی و هنری می دهند، می گوید که «همه ما خوب می دانیم فرهنگ مهم می باشد و چه و چه. آنچه لازم می نماید این است که کاندیداها در حوزه فرهنگ و هنر پاسخ مشخص به چند سوال مشخص بدهند.»
سید محمد طباطبائی حسینی ـ نویسنده و منتقد حوزه فرهنگ ـ با انتشار یادداشتی، به طرح پرسش هایی پرداخته است که انتظار می رود نامزدهای ریاست جمهوری به آنها پاسخ دهند.
متن کامل این یادداشت که در اختیار ایسنا قرار گرفته، به شرح زیر است:
«اینکه کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری حرفی درباره فرهنگ و هنر نمی زنند اصلا عجیب نیست، این که از آنها انتظار است در اینباره حرفی بزنند عجیب است. این که حرفی نمی زنند دلیل مشخص دارد، طرح و برنامه مشخص و مدونی برای حوزه فرهنگ ندارند و اینکه برنامه ای ندارند هم بی جهت نیست؛ دغدغه ای ندارند. نگارنده بر این باور است نامزدهای انتخابات درصورتیکه حرفی هم در حوزه فرهنگ و هنر بزنند فقط جمله هایی است که مشاورانشان به آنها دیکته کرده و آنها حفظ نموده اند. با این همه از آنجایی که گویا ما همچنان امیدوار به دغدغه مندی مسؤلان برای حوزه فرهنگ هستیم، بد نیست برای آنها مشخص شود وقتی می خواهند با اهالی فرهنگ و هنر و فعالان این حوزه در رشته ها و بخش های مختلف و متعدد گفتگو کنند و به آنها وعده بدهند، باید درباره چه و چگونه سخن بگویند و وعده بدهند.
صحبت از فرهنگ و هنر در تمام دوره های انتخابات به صورت کلی و بدون پرداختن به جزئیات بوده است؛ جزئیاتی که شاید مهم تر و کاربردی تر از کلیات باشد. این که کاندیداها بگویند فرهنگ و همه زیر مجموعه های آن مهم می باشد، سینمای ملی باید تقویت شود، فعالان نشر باید حمایت شوند، هنرمندان تئاتر باید مورد توجه قرار بگیرند، موسیقی ایرانی و نواحی احتیاج به توجه ویژه دارد ـ باآنکه حتی محض خالی نبودن عریضه هم که شده درباره تئاتر و موسیقی حرفی نمی زنند ـ و… نه تنها اصلا اهمیت ندارد که به مصداق آن جمله معروف که «از کرامات شیخ ما این است، شیره را خورد و گفت شیرین است» حتی باعث مزاح هم می شود. همه ما خوب می دانیم فرهنگ مهم می باشد و چه و چه. آنچه لازم می نماید این است که کاندیداها در حوزه فرهنگ و هنر پاسخ مشخص به چند سوال مشخص بدهند؛ پاسخ شفاف و جزئی نه در لفافه و کلی.
یکی از مهم ترین سوالاتی که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری باید پاسخ دهند، مبحث پیوستن به معاهده برن است؛ نظرشان در اینباره چیست و چه برنامه ای در این عرصه دارند؟ این که این مورد باید به صورت قانون در مجلس تصویب و در شورای نگهبان تائید شود بر کسی پوشیده نیست، اما این که رئیس جمهور و دولت او چه نظری در این عرصه دارند و چه تلاشی در این مورد می کنند و چه وعده مشخصی را در این حوزه می توانند ارائه نمایند بسیار مهم می باشد. بطور حتم پیوستن به کنوانسیون برن و رعایت حق مالکیت (کپی رایت) برای کشور ما محدودیت ها و ظرفیت هایی را به همراه خواهد داشت، بر این اساس دیدگاه و مسیری که دولت در این مورد در نظر داشته و طی خواهد نمود اهمیت زیادی دارد.
مبحث دیگر دیپلماسی فرهنگی است؛ چه ایرادی دارد کاندیداها بگویند برنامه شان برای مراودات فرهنگی و هنری با دیگر کشورها چیست؟ آیا مقرر است مثل همه سال ها به چند سازمان مشخص و غیرمشخص بودجه هایی را بدهند که آنها هم بین چند چهره مشخص تقسیم کنند و چند برنامه در چند کشور برگزار گردد و بعد اسمش را بگذارند دیپلماسی فرهنگی؟ نقش آفرینی موسسات فرهنگی و هنری فعال در کشور، گروه های هنری در رشته های متعدد و فعالان بخش خصوصی فرهنگ در دپلماسی فرهنگی چگونه تعریف خواهد شد؟ حضور در رویدادهای مهم فرهنگی و هنری جهان چگونه خواهد بود؟ آیا مقرر است مثل همه این سال ها بخش دولتی بعنوان نماینده کشور حاضر شود و بخش خصوصی فقط بعنوان زینت المجلس، دولت را همراهی کند یا مقرر است نقش آفرینی مشخص و کاربردی تری داشته باشد؟ برنامه ای اگر برای این مورد دارند، چیست؟
مبحث دیگر بودجه فرهنگ و هنر است. خوب است کاندیداها مشخص کنند در صورت انتخاب شدن چه درصدی از بودجه را به حوزه فرهنگ و هنر اختصاص می دهند و تقسیم بندی بودجه در حوزه فرهنگ و هنر چطور خواهد بود؟ سهم هر کدام از حوزه های زیرمجموعه فرهنگ چطور و بر مبنای چه فرمولی تعیین می شود؟
اقتصاد فرهنگ مبحث اساسی و مهمی است اما تاکید بر این اهمیت، مصداق همان حرف کلی زدن است. خوب است کاندیداها بگویند طرح و برنامه کاربردی و مشخصی که برای تقویت اقتصاد فرهنگ در حوزه های متعدد دارند چیست؟ قطعا نمی توان برای اقتصاد نشر همان نسخه ای را پیچید که باید برای اقتصاد سینما یا موسیقی یا تئاتر یا تجسمی یا هنرهای سنتی نوشت. هر کدام از این ها، ساز و کار خویش را می طلبد، پس خوب است بدانیم طرح و برنامه شان ـ اگر داشته باشند ـ برای تقویت اقتصاد هر کدام از این حوزه ها چیست.
مدیریت فضای مجازی و نقش آفرینی در این عرصه مبحث مهم دیگری است که سوال مشخص دارد و پاسخ مشخص می طلبد؛ نظرشان درباره رفع فیلتر بعضی شبکه های اجتماعی چیست؟ همه می دانیم که در تصیم گیری درباره فضای مجازی دولت اختیار کامل ندارد اما این حق فعالان حوزه فضای مجازی است که نظر فردی که مقرر است رئییس جمهور شود را در این حوزه بدانند.
و اما مبحث دیگر این که نوع رابطه دولت با صنوف فرهنگ و هنر چگونه است؟ به صورت مثال کاندیداها بگویند اگر رئیس جمهور شوند آیا به نهادها و ارگان های فرهنگی زیرمجموعه دولت دستور می دهند که برگزاری تمامی جشنواره ها و رویدادهای ملی و سراسری مهم در همه حوزه های فرهنگ و هنر به صنوف تخصصی واگذار شود؟ آیا حاضرند جشنواره و رویدادهای حوزهای قرآن، کتاب، تئاتر، موسیقی، فیلم، هنرهای تجسمی را به صنوف مرتبط واگذار کنند؟ اگر موافق نیستند که خب علل عدم موافقت خویش را بیان کنند و اگر موافق هستند راه و مسیری که برای این واگذاری تعیین کرده اند چیست؟ همه خوب می دانیم صنوف فرهنگ و هنر آن طور که باید قوی و استوار نیستند و باید حمایت شوند اما به اندازه ای ریشه دار، معتمد و مطمئن هستند که بتوان به آنها بیشتر از این ها اطمینان کرد.
عدالت فرهنگی موضوعی است که حالا فقط یک شعار است و بس. از هر کدام از کاندیداها هم سوال شود بی گمان می گویند لزوم توسعه فرهنگ، عدالت است اما اگر از آنها سوال شود برای این مورد چه برنامه مشخصی دارید سکوت می کنند یا به بیراهه می روند. با طرح چند سوال مسیر پاسخ گویی آنها را در اینباره مسطح می کنیم؛ هنرمندان فعال در شهرستان ها از کمبود امکانات فرهنگی بسیار رنج می برند، تأمین و تجهیز امکانات فرهنگی در شهرستان های کوچک نیازمند بودجه مجزاست؛ چه درصدی از بودجه را برای این امر اختصاص می دهید و برنامه اجرایی و زمان بندی تان برای این برنامه چیست؟ تعداد زیادی از هنرمندان جوان در سرتاسر کشور پشت در مانده اند چون که امکانات و بودجه ها بیشتر صرف تولیدات تعداد کمی از هنرمندان می شود، برنامه تان در اینباره چیست؟ (لطفا از پاسخ های نظری خودداری شود)، رویکردتان در توزیع پشتیبانی از هنرمندان با عنایت به تنوع فکر و اندیشه در بین اهالی هنر چگونه است؟ آیا هنرمندان منتقد و مستقل بدون خدشه وارد شدن به رویکرد انتقادی و استقلال شان مورد حمایت خواهند بود؟ (لطفا از پاسخ بله و خیر خودداری شده و برنامه اجرایی عرضه شود)، برای رعایت عدالت در تقسیم بودجه حوزه فرهنگ و هنر میان رشته های متعدد چه برنامه ای دارید؟

مبحث دیگری که با اهمیت می نماید نگاه دولت در عرصه مدیریت حوزه فرهنگ است. با عنایت به تعدد نهادهای مسئول در حوزه فرهنگ، چه کسی و کدام نهاد به صورت مشخص پاسخگوی مسائل و مشکلات این حوزه است؟ به عبارت دیگر موازی کاری و تداخل های موجود در عرصه مدیریت فرهنگی چگونه مدیریت خواهد شد؟
و یک درخواست؛ لطفا درباره ممیزی و نظارت بر حوزه فرهنگ و هنر هیچ وعده ای ندهید چون نمی توانید به آن عمل کنید، فقط قول بدهید اگر در راه نظارت خسارتی به فعالان حوزه فرهنگ و هنر وارد شد دولت شما موظف خواهد بود جبران کند، همین.»