نگاهی به هنرمندان درگذشته در سال گذشته آنها سال ۱۴۰۰ را ندیدند!

پیلانو: غم از دست دادن شاید تلخ ترین خاطره ای باشد که از روزگار کرونا برایمان به جا خواهد ماند. در بین شمارگان انسان هایی که سال ۹۹ از این دنیا رفتند، اسامی خیلی از هنرمندان و چهره های فرهنگی نیز دیده می شود.
سالی که گذشت برای همه مردم دنیا سخت و تلخ بود. در بین خبرهای غم انگیزی که روزانه هر کدام از ما به صورتی درگیرش می شدیم، خبر درگذشت یک هنرمند، تلخی این روزها را برایمان بیشتر هم می کرد. چهره هایی که برخی در مبارزه با ویروس کرونا این دنیا را ترک کردند یا به دلیلهای دیگری نامشان در بین همیشه رفتگان سال ۹۹ به ثبت رسید.
در این گزارش ایسنا از تعدادی از هنرمندان عرصه هنرهای تجسمی که سال ۹۹ دار فانی را وداع گفتند، یاد شده است.

********
ادمان آیوازیان، هنرمند نقاش و معمار ادمان آیوازیان ـ هنرمند نقاش و معمار ـ بامداد روز پنجم فروردین ماه در لندن درگذشت.
وزارت فرهنگ در سال ۱۹۶۰ به او به خاطر راه یافتن به بی ینال ونیز جایزه داد و این موفقیت او را تشویق کرد تا در سال (۱۳۴۴) در گیلدهال لندن در یک نمایشگاه گروهی شرکت کند، اما ۲۰ سال طول کشید تا او بالاخره در سال ۱۳۶۴ نخستین نمایشگاه انفرادی خودرا در نیویورک در ماه مه و نیز در تالار گولبنکیان در لندن در ماه نوامبر برگزار کند.
آثار آیوازیان در مساجد، کلیساها، موزه ها و خیلی از اماکن عمومی و مجموعه های شخصی نگهداری می شوند. او شرکت در بیش از ۴۰ نمایشگاه انفرادی و گروهی را در کارنامه حرفه ای خود ثبت کرده است.

فریدون صدیقی، هنرمند مجسمه ساز فریدون صدیقی ـ هنرمند مجسمه ساز و مرمت گر آثار هنری ـ اردیبشهت ۹۹ و در سن ۸۴ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.
صدیقی تحصیلات آکادمیک مجسمه سازی و مرمت مجسمه را در آکادمی هنر اتریش تکمیل کرد و سپس در کارگاه پدرش در رم، بعنوان دستیار او کار کرد. از آثار مهم فریدون صدیقی می توان به نماد میدان انقلاب اشاره نمود که در سال ۶۱ ساخته و نصب گردید.
این هنرمند فقید مرمت تعدادی از مجسمه های مهم پدرش همچون خیام، امیرکبیر و مجسمه مشهور فردوسی که در میدان فردوسی نصب شده است را هم بر عهده داشت.

فیض الله صفدرزاده حقیقی، هنرمند عرصه فرش فیض الله صفدرزاده حقیقی، هنرمند پیشکسوت در عرصه هنر فرش دست بافت ۷ اردیبهشت ماه درگذشت.
زنده یاد فیض الله صفدرزاده حقیقی متولد ۱۳۲۱ فارغ التحصیل از هنرستان هنرهای زیبای اصفهان در سال ۱۳۴۳ در یک خانواده آشنا با حرفه و هنر فرش بافی به دنیا آمد. او به خاطر علاقه به نقاشی و حرفه پدر، تحصیلات خودرا در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان زیر نظر رستم شیرازی در رشته مینیاتور به انتها رساند.
از سوابق این هنرمند فقید می توان به همکاری در سازمان میراث فرهنگی و مرمت و ترمیم نقاشی های تعدادی از بناهای تاریخی اشاره نمود.

حسن توفیق، هنرمند کارتونیست حسن توفیق، کاریکاتوریست و مدیرمسوول نشریه «توفیق» روز یکشنبه (۱۱ خردادماه) بر اثر ایست قلبی درگذشت.
حسن توفیق (متولد ۱۱ اسفند ۱۳۰۴) از مدیران مسوول نشریه طنز «توفیق» و بزرگ ترین برادر از برادران توفیق بود که دوره سوم این مجله را منتشر نمودند. او به مدت ۲۹ سال مدیریت نشریه «توفیق» را برعهده داشت.

حبیب نقاش، هنرمند نقاشی پشت شیشه حبیب نقاش از نقاشان سنتی دزفول و از آخرین بازمانده های نقاشان پشت شیشه بود که تیرماه ۹۹ از دنیا رفت.
پدر او ملاحسن نقاش بود و پدربزرگش نیز ملاابراهیم نقاش، از هنرمندانی خوش ذوق بود که برای نقاشی تاج محل به هندوستان دعوت شد. فرهنگستان هنر در سال ۱۳۸۶ در همایش گنجینه های از یادرفته هنر ایران، از این هنرمند که قریب هفتاد سال مأنوس رنگ و نقش بود، تجلیل نمود.

حسین رسام حقیقی، هنرمند خوشنویس حسین رسام حقیقی، هنرمند پیشکسوت خوشنویسی مردادماه ۹۹ درگذشت.
او حسین رسام حقیقی پرورش یافته مکتب خوشنویسی بود که سال ها برای آموزش و توسعه خوشنویسی استان آذربایجان شرقی کوشش کرد.

مژگان پارسا مقام، هنرمند عکاس مژگان پارسا مقام که در حوزه عکاسی هنری و فاین آرت فعالیت می کرد، مرداد ۹۹ در سن ۵۳ سالگی بر اثر مبتلاشدن به کرونا جان باخت.
جاسم غضباپور ـ عکاس ـ درباره این هنرمند به ایسنا اظهار داشته بود: او سال ها جزو مجموعه انتشارات تندیس بود و در حوزه آرت و فاین آرت فعالیت می کرد. او هیچ وقت زیر بار کارهای معمول یا سیستم بازاری که همه ما برای امرار معاش مجبوریم به آن تن دهیم، نمی رفت.

ناهید سالیانی، هنرمند مجسمه ساز ناهید سالیانی ـ مجسمه ساز قدیمی و استاد اسبق دانشکده هنرهای زیبا ـ شهریور سال ۹۹ و در دهه ۸۰ زندگی خود درگذشت.
ناهید سالیانی، استاد اسبق دانشکده هنرهای زیبا، عضو شورای هنری سازمان زیباسازی شهر تهران و داور خیلی از فراخوان ها و رویدادهای مجسمه سازی کشور همچون دوسالانه مجسمه های شهری تهران و سمپوزیوم بین المللی مجسمه سازی تهران بود.

سیا ارمجانی، هنرمند مجسمه ساز و معمار سیا ارمجانی، مجسمه ساز و معمار ایرانی الاصل که در زمینه «پابلیک آرت» یا هنر عمومی شهرت داشت در سن ۸۱ و در شهریور ۹۹ سالگی از دنیا رفت. ارمجانی که بیشتر شهرت خودرا مدیون آثار هنری عمومی بزرگ است در سال ۱۹۳۹ میلادی در تهران متولد شد و در سال ۱۹۶۰ به ایالات متحده مهاجرت کرد.
مجله هنری «دیلی آرت» پیش تر درباره «ارمجانی» نوشته بود: «آثار این هنرمند در سراسر ایالات متحده، اروپا و ایران شناخته شده است. تمرکز فعالیت او بر معماری و هنر چیدمان است. اغلب اوقات آثار او با الهام از سنت های ایران در کنار تاریخ هنر اروپا است… اولین آثار او عمیقا با میراث ملی این هنرمند آمیخته بود. «ارمجانی» در سال ۱۹۵۸ میلادی بر روی پیراهنی که به پدرش تعلق داشت اشعاری از «حافظ» نوشته بود.»

مهرداد قهرمانی، هنرمند نقاش و مجسمه ساز مهرداد قهرمانی، هنرمند نقاش و مجسمه ساز و استاد دانشگاه در رشته هنر، شهریور ۹۹ درگذشت.
عباس مخبر، مترجم و از دوستان زنده یاد مهرداد قهرمانی درباره این هنرمند نوشته بود که «به گلگشت جوانان یاد ما را زنده دارید ای رفیقان. مهرداد قهرمانی، نقاش، مجسمه ساز و مدرس هنر در دانشگاه های تهران از دنیا رفت. انسانی پرشور و شر و شریف که خانه تنهایی اش در شهرک آپادانا سالیان دراز میعادگاه دوستان بود و مهرداد مجلس آرایی تمام عیار، تیزبین، ناسازگار و دوست داشتنی. هرچند این اواخر به دلیلهای بیماری و شرایط کرونا کمتر همدیگر را می دیدیم. اما یقینا خاطره سوگوارش برای همیشه در دل من و دوستان باقی خواهد ماند. یادت بخیر خراسانی مرد بحث انگیز.»

سرژ آواکیان، هنرمند طراح و گرافیست سرژ آواکیان، طراح و گرافیست پیشکسوت ۱۸ شهریور ۹۹ از دنیا رفت. این هنرمند فقید از پایه گذاران مجموعه های جدید رشته گرافیک در ایران مانند طراحی حروف گرافیک تلویزیونی و چاپ گرافیک بود.
سرژ آواکیان تحصیلکرده رشته نقاشی و طراحی گرافیک در آکادمی هنرهای زیبای کریدون لندن و نخستین ایرانی عضو انجمن طراحان انگلستان L.S.I.A.D بود. وی حدود چهل سال عضو رسمی هیات علمی دانشگاه هنر بود و به تدریس هنر در این دانشگاه مشغول بود. وی بنیانگذار زیرمجموعه­ های جدید گرافیک چون طراحی حروف، گرافیک تلویزیونی، گرافیک محیط، ایربراش، چاپ، صفحه­ آرایی و شناخت ابزار در دانشگاه شد.

سید محسن حبیبی، هنرمند معمار و شهرساز سید محسن حبیبی، معمار، شهرساز مهرماه ۹۹ از دنیا رفت. از او بعنوان پدر شهرسازی ایران نیز از وی یاد می شود. وی در سال ۱۳۶۰ از رساله دکتری خود با عنوان «ترکیب شهری از شهر سنتی به شهر نوین» در دانشگاه پاریس دفاع کرد. او سال ها استاد شهرسازی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و در سال ۱۳۸۱ از وی بعنوان استاد نمونه دانشگاه تهران تجلیل شد.
سید محسن حبیبی علاوه بر تدریس در دانشگاه و مدیریت گروه و ریاست دانشکده و پردیس هنرهای زیبا، در سمت های اجرائی و مشورتی گوناگون خدمت کرد.

عباس معیری، هنرمند نقاش، نگارگر و مجسمه ساز عباس معیری، هنرمند نگارگر، نقاش و مجسمه ساز سوم آبان ماه پس از تحمل دوره ای بیماری، درگذشت.
زنده یاد عباس معیری سال ۱۳۱۸ خورشیدی در شهر رشت به دنیا آمد. او دیپلم خودرا در سال ۱۹۶۰ میلادی در مدرسه هنرهای زیبای تهران گرفت و از سال ۱۹۷۰ برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت. معیری در جامعه هنری بعنوان هنرمند فرانسوی نیز شناخته می شود و تعدادی از آثارش توسط موزه لوور خریداری شده است.
در سال ۱۳۵۶ نمایشگاه انفرادی از آثار زنده یاد معیری در ایران انجام شد و بعد از آن در سال ۱۳۹۷، نمایشگاه مرور آثار این هنرمند پیشکسوت شامل مجسمه، طراحی، نقاشی، نگارگری و اسناد و تصاویری از کارهای وی در سینما و تئاتر در دهه های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی در گالری شیرین به نمایش درآمد.

احمد نصیرپور، هنرمند عکاس احمد نصیرپور، از پیشکسوتان عکاسی خبری که بعنوان عکاس جنگ شناخته می شد، ۸ آبان ماه درگذشت.
احمد نصیرپور سال ۱۳۳۸ در هشترود به دنیا آمد، از سال ۱۳۵۵ در دبیرستان کار عکاسی را تجربه نمود. درسال ۱۳۶۰ بعنوان خبرنگار عکاس به استخدام سرویس عکاسی کیهان در آمد و در همین روزنامه بازنشسته شد. نصیرپور در حقیقت عکاسی در کیهان را با عکاسی جنگ شروع کرد. تصاویر او از جبهه های جنگ عراق با ایران در نشریات داخلی وخارجی منتشر گردید. همچون معروف ترین عکسش، تصویر رزمنده ی ۱۳ ساله ای است که تفنگ اش هم قد خودش بود!

مصطفی سهرابی، هنرمند نقاش مصطفی سهرابی، هنرمند پیشکسوت نقاش به دنبال مبتلاشدن به کرونا ۲۱ آبان ماه در سن ۸۴ سالگی درگذشت.
منیر دارایی، رئیس سابق موزه هنرهای ملی درباره آثار این هنرمند اظهار کرده است که «زنده یاد مصطفی سهرابی، هنرمند مینیاتوریست، خوشنویس و عکاس و از شاگردان خوب استاد بهزاد و سبک کاری او نیز به ایشان شباهت داشت. همانطور که می دانید استاد بهزاد را به علت استفاده از ترکیب رنگ های خاص بعنوان خدای رنگ می شناسند. آقای سهرابی نیز در این سال ها در زمینه طراحی و رنگ آمیزی بسیار به استاد بهزاد نزدیک بودند.»

حسین درخشان، هنرمند خوشنویس حسین درخشان، هنرمند پیشکسوت در عرصه خوشنویسی روز ۲۶ آبان ماه درگذشت.
زنده یاد حسین رنجبران متولد سال ۱۳۲۵ در همدان بود. او یکی از شاگردان استاد امیرخانی بود که در سال ۶۵ موفق به ستاندن مدرک ممتاز و در سال ۸۶ وفق به ستاندن مدرک فوق ممتاز از انجمن خوشنویسان ایران شد. او بیش از ۲۰ سال بعنوان استاد خوشنویسی در استان همدان فعالیت می کرد.
همین طور رنجبران دو بار موفق به تحریر قرآن با رسم الخط نستعلیق شد و یک بار نیز در ماه مبارک رمضان سال ۸۶ آغاز به کتابت قرآن کرد و آنرا در ۲۹۰ صفحه در قطع رحلی به انتها رساند. او کتاب های دیگری همچون رباعیات خیام و گلستان سعدی را نیز خوشنویسی کرده بود.

امیرعلی سردار افخمی، معمار تئاترشهر امیرعلی سردار افخمی، از معماران پیشرو آذرماه ۹۹ به دلیل کهولت سن در ۹۱ سالگی در فرانسه درگذشت.
همچون آثار مهم سردار افخمی می توان به ساختمان تئاتر شهر تهران، آرام گاه صادق هدایت در پاریس و ساختمان فعلی مجلس که در سال ۱۳۵۵ طراحی و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ اجرائی شد، اشاره نمود.
سردارافخمی در سال ۱۳۰۸ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۳ زمانی که شاگرد دوره متوسطه بود برای ادامه تحصیلات راهی فرانسه شد و بعد از ورود به رشته معماری در مدرسه هنرهای زیبای پاریس «بوزار» شاگرد اول شد. سردار افخمی بعد از ستاندن مدرک دکتری معماری از دانشکده هنرهای زیبای پاریس در سال ۱۳۴۲ به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران به تدریس مشغول شد. وی سپس تدریس را رها کرد و منحصراً به کار معماری در دفتر خود در تهران پرداخت. سردار افخمی کمی پیش از انقلاب به علت مسائل خانوادگی ایران را مجدداً به مقصد فرانسه ترک کرد.

هُدی زرباف، هنرمند مجسمه ساز هُدی زرباف، هنرمند مجسمه ساز و چند رسانه ای به دلیل بیماری و در سن ۳۸ سالگی، آذرماه ۹۹ درگذشت.
زرباف لیسانس نقاشی و فوق لیسانس انیمیشن را از دانشگاه تهران ستاندن کرد و چند سال بعد از آن ۱۳۸۷ لیسانس هنرهای زیبا را از دانشگاه وینزر کانادا دریافت کرد. وی اولین نمایشگاه انفرادی خودرا در سال ۱۳۸۹ و در گالری آرت لیبل کانادا برگزار کرد و بعد از آن با دیگر گالری ها در کشورهای آلمان و کانادا همکاری داشت. علاوه بر حضور بین المللی، این هنرمند در ایران نیز نمایشگاه های انفرادی و گروهی برگزار کرد که ازجمله می توان به همکاری وی با گالری های دستان، پروژه های آران، طراحان آزاد، باوان و نک اشاره نمود.

زاون سارکسیان، هنرمند عکاس ارمنی سارکسیان، هنرمند عکاس ارمنی آذرماه ۹۹ از دنیا رفت.

زاون سارکسیان از علاقمندان هنر ایرانی بود. رفاقت او با عباس کیارستمی موجب شد آثاری از این هنرمند شاخص ایرانی در موزه پاراجانف جایگاه دائمی خودرا داشته باشند. سارکسیان در زمان حیاتش عنوان کرده بود که بیش از ۳۰ اثر از عباس کیارستمی در این موزه نگهداری می شود. وی در کنار عکاسی و موزه داری، در دوران جوانی از چهره های شناخته شده گروه های زیرزمینی راک شوروی بود.

منبع: پیلانو