گفت وگو با افشین شاهرودی ـ عکاس خط قرمز عکاسی از کودکان کجاست؟

افشین شاهرودی درباره رضایت خانواده ها برای عکاسی از چهره کودکانشان، بیان می کند: رضایت خانواده برای عکاسی از کودکان شان به این معنا نیست که عکاس می تواند معیارهای قانونی و اخلاقی را در کار خود نادیده بگیرد. چنین رضایتی هیچ گاه به عکاس اجازه نمی دهد در هر شرایطی عکاسی کند و به هر شکلی و در هر موقعیتی اقدام به انتشار و ارائه آن کند. عکاس در هیچ شرایطی مجاز نیست آبرو و حیثیت سوژه را زیر پا بگذارد.
در عکاسی مستند اجتماعی همیشه حساسیت وجود دارد. هم از طرف جامعه و هم مسئولان. هدف اصلی این نوع عکاسی، نشان دادن کاستی ها و کمبودهاست و البته با نشان دادن همین کاستی هاست که شرایط مناسب برای اصلاح آنها به وجود می آید.

در هفته های گذشته اعلام شده بود که مقرر است نمایشگاهی به نام «پرنسس های کوره» در ژانر عکاسی استیج اجرا شود. گفته می شد عکاس با پوشاندن لباس های فانتزی به تن دختربچه ها، آنها را به یکی از بزرگترین آرزوهای خود، یعنی پرنسس بودن رسانده است.

همین اظهار نظر موجب شد تا سیلی از نظرات و نقدهای منفی روانه عکاس و گالری شود که در نهایت نیز منجر به لغو نمایشگاه شد.

عکاسی از کودکان دارای حساسیت های زیادی است و گفته می شود که باید اخلاق را در این راستا حفظ و در انتشار چهره کودکان حتی با اجازه والدین، احتیاط کرد.

به همین منظور تصمیم گرفتیم با افشین شاهرودی ـ عکاس و منتقد هنری ـ تماس بگیریم تا نظر او را دراین زمینه جویا شویم.

شاهرودی به ایسنا می گوید: در ابتدا باید تکلیف خودرا با نوع عکاسی مدنظر روشن کرد؛ ظاهرا تصاویر نمایشگاه مذبور اختصاص به عکسهایی از کودکان کار در کوره های آجرپزی داشته است. زمانی که از تصاویر کودکان کار صحبت می نماییم، در حقیقت انتظار داریم با مجموعه ای از تصاویر مستند اجتماعی روبه رو شویم و اصلا به این فکر نمی نماییم که ممکنست یک عکاس یک موضوع اجتماعی را دستمایه یک کار غیرمستند و بعنوان مثال عکاسی چیدمان یا استیج یا صحنه آرایی شده قرار دهد. عکاسی مستند اجتماعی تعریف و هدفی دارد و آن، نشان دادن نارسایی ها به قصد ایجاد شرایطی برای اصلاح آن وضعیت است. فکر نمی کنم نمایشگاه ذکرشده با چنین قصدی سازماندهی شده باشد؛ بدین سبب بی انصافی است اگر از آن توقع رویکرد مستند اجتماعی داشته باشیم.

او ادامه می دهد: عکاس در هر شرایطی برای انجام کار خود با دو مقوله «قانون» و «اخلاق حرفه ای» روبروست. در قانون علی الاصول چهارچوب هایی برای عکاسی تعریف شده که عکاس موظف به رعایت آنهاست. مانند این که عکاس مجاز به زیر پا گذاشتن حریم خصوصی افراد نیست. از جانب دیگر ممکنست در قانون برای چنین مسائلی تعریف مشخصی ارائه نشده باشد ولی اخلاق، برمبنای خصوصیات فرهنگی، مذهبی و عرفی جامعه معیارهایی را برای عکاسی تعیین می کند. عکاس در هر شرایطی موظف است حیثیت و آبروی افراد را در کار خود مد نظر داشته و حفظ کند؛ این را هم قانون می گوید و هم اخلاق حرفه ای.
افشین شاهرودی