نویز: اقتصاد سیاسی موسیقی منتشر شد چگونه مناسبات قدرت موسیقی را می بلعد؟

نویز: اقتصاد سیاسی موسیقی منتشر شد چگونه مناسبات قدرت موسیقی را می بلعد؟

به گزارش پیلانو مترجم کتاب نویز اثر ژاک آتالی می گوید که نویسنده در این کتاب نسبت میان موسیقی و قدرت را با استادی مطرح می کند. بحث مهم این است که چگونه طبقه بورژوازی موسیقی را وارد مناسبات کالایی کرد؟

به گزارش پیلانو به نقل از مهر، اخیرا کتاب «نویز: اقتصاد سیاسی موسیقی» نوشته ژاک آتالی و ترجمه امیرحسین خلیلی با شمارگان ۵۵۰ نسخه، ۲۳۸ صفحه و بهای ۴۸ هزار تومان توسط انتشارات ناهید در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.
ژاک آتالی (متولد ۱۹۴۳) نظریه پرداز فرانسوی، اقتصاددان، نویسنده و مشاور سیاسی است که از سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۱ مشاور رئیس جمهور وقت فرانسه یعنی فرانسوا میتران بود. او نخستین رئیس بانک اروپایی بود و به سال ۱۹۹۷ پیشنهاد اصلاح سیستم درجات آموزش عالی در فرانسه را عرضه داد. برخی دیگر از کتاب های وی همچون «گفتار و ابزار: روش شناسی تلفیقی علم اقتصاد»، «انسان خانه به دوش» و «هودیان جهان و پول: تاریخ اقتصادی قوم یهود» هم به فارسی ترجمه و انتشار یافته است.
امیرحسین خلیلی مترجم کتاب «نویز: اقتصاد سیاسی موسیقی» درباره نگاه آتالی در تحلیل موسیقی به مهر اظهار داشت: ژاک آتالی سوسیال دموکرات است و کتاب «نویز» را به سال ۱۹۷۷ یعنی در اوج جنبش های پست مدرنیستی و فضایی که به جهت رواج تفکرات بارت در نقد ادبی و روانکاوی ژاک لکان و… پدیدار شده بود، انتشار داد. بنابراین طبیعی است که خوانش آتالی از اقتصاد سیاسی یک خوانش پسامدرنیستی باشد.
وی اضافه کرد: آتالی در کتاب «نویز» نیامده که با مفاهیم جامعه شناسی، فلسفی و یا تاریخی موسیقی را بازخوانی کند، بلکه برعکس او با بهره گیری از مفاهیم موسیقی به بررسی جامعه می پردازد. این معکوس کردن به زعم من کتاب را جذاب کرده است.
خلیلی در ادامه ضمن اشاره به این نکته که یکی از مباحث مهم کتاب نسبت میان موسیقی و قدرت است، اظهار داشت: این بحث را آتالی با استادی هرچه تمامتر مطرح می کند. ببینید از زمان شکل گیری سرمایه داری اولیه و پدیدار شدن طبقه ای به نام بورژوا موسیقی هم گرفتار تحولاتی می شود. طبقه بورژوا سالن کنسرت را بوجود می آورد.
این مترجم افزود: بورژوازی با دو دسته تسویه حساب می کند یکی با مردم عادی که موسیقی شان را به زعم خود خیابانی و نازل می دانست و دیگری هم دربار. و یکی هم با دربار. در حقیقت هدف بورژوازی این بود که موسیقی را برای خود و در فضای عمومی متعلق به خود یعنی در سالن کنسرت، داشته باشد. برداشت آتالی این است که این گونه موسیقی برای اولین بار وارد مناسبات کالایی می شود.

خلیلی همینطور به مسئله «حفظ وضع موجود» که شعار بورژوازی است اشاره نمود و اظهار داشت: رهبر ارکستر نقشی در ارکستر دارد و بورژوازی هم با رهبر ارکستر همذات پنداری دارد، به این علت که هر دو طالب وضع موجودند. هم بورژوازی می خواهد وضعیت موجود حفظ شود و بهم خوردن این وضعیت و حرکات اعتراضی کارگران برایش گران تمام می شود و هم رهبر ارکستر دلش می خواهد که ارکستر و نوازندگان منظم حرکت کنند و هیچ نویزی تولید نشود. به علت همین مباحث، آتالی ارکستر را بازنمایی جامعه دانسته که حفظ وضعیت موجود اولین هدفش است.
وی در ادامه ضمن اشاره به این نکته که آتالی از مفاهیم و واژگان در ارتباط با موسیقی بگونه ای ترجمان سیاسی داشته است، اظهار داشت: آتالی در کتاب به موسیقی اعتراضی هم پرداخته است. مثلاً در جایی از کتاب از جیم موریسون یاد می کند که به علت عورت نمایی برایش جریمه ثبت کردند. او بحث را به این سمت می برد که نه تنها موسیقی که حتی بدن ها هم تحت انضباط و انقیاد قرار می گیرد. او بحث موسیقی اعتراضی را ذیل بحث درباره Free jazz یا «جز آزاد» پی می گیرد، یعنی همان جنبشی در موسیقی که سیاهپوستان در اواخر دهه ۵۰ و در دهه ۶۰ راه اندازی کردند. Free jazz برای آتالی موسیقی اعتراضی است.
خلیلی در انتها اظهار داشت: آتالی در این کتاب درباره موزیسین خاصی بحث نمی نماید. مسئله او این است که اقتصاد سیاسی چگونه به موسیقی می پردازد و چطور پول با موسیقی پیوند برقرار می کند و این پیوند چه نتایجی دربر داشته است.

منبع: