گزارش پیلانو از مراسم نکوداشت مسعود عربشاهی برای هنرمندی که اهل سکوت بود و می آفرید
به گزارش پیلانو مراسم نکوداشت مسعود عربشاهی عصر روز یکشنبه (۱۲ آبان ماه) با حضور بعضی از چهره های هنری و فعالان عرصه هنرهای تجسمی فرهنگستان هنر برگزار گردید.
به گزارش پیلانو به نقل از ایسنا، این مراسم به همت انجمن نقاشان ایران و با همکاری موزه هنرهای معاصر تهران، فرهنگستان هنر و موسسه فرهنگی هنری وپژوهشی صبا و به مناسبت چهلمین روز درگذشت مسعود عربشاهی تدارک دیده شده است.
در ابتدای این مراسم حسین خانی، رئیس موسسه فرهنگی و هنری صبا و معاون فرهنگستان هنر در سخنانی ضمن گرامیداشت یاد و خاطر زنده یاد مسعود عربشاهی، اظهار نمود: بهانه حضور ما یادکرد چهلمین روز فراغ هنرمندی است که پیشگام هنر نوگرای ایران از دهه ۴۰ است. هنرمندی که در جنبش سقاخانه ای نقش مهمی داشت و تا آخرین روزهای زندگی خود کار کرد و اثر دست او زینت بخش خیلی از ساختمان های تهران است.
وی همینطور در بخشی از سخنان خود اعلام نمود که در نمایشگاه آثار زنده یاد عربشاهی که به مناسبت چهلمین سالگرد این هنرمند این روزها در موسسه صبا برپاست، هفت اثر برای اولین بار رونمایی شده است.
در ادامه امیر راد، رئیس انجمن نقاشان ایران در سخنانی کوتاه ابراز امیدواری که هنر زنده یاد عربشاهی در آثار هنرمندان آتی هم متبلور شود.
سپس مهدی حسینی، نویسنده و نقاش که از دوستان قدیمی زنده یاد عربشاهی بوده است، ضمن بیان خاطرات خود با این هنرمند مرحوم، درباره این مورد که اغلب از عربشاهی بعنوان یکی از هنرمندان جنبش سقاخانه ای یاد می شود، اظهار نمود: همیشه برایم این سوال مطرح بود که چطور شد که نام آقای عربشاهی در بین هنرمندان سقاخانه ای ذکر می شود. به هر حال جنبش سقاخانه خصوصیت هایی دارد که همچون مهمترین آنها استفاده از علایم فرهنگ شیعی است، اما آثار عربشاهی هیچ گاه این علایم را نداشت. این در حالی است پیوسته نام او با جنبش سقاخانه عجین شده بود.
این هنرمند نقاش بیان کرد: به نظرم آنچه آثار او را با جنبش سقاخانه ای به صورت ضمنی پیوند می دهد، این است که او از علایم و نمادهای فرهنگ باستانی مثل کاخ ها و معابد کهن استفاده می کرد. در واقع عربشاهی به لایه های عمیق تری از فرهنگ باستانی و تصویری ایران توجه نشان داد. این درحالی است که جنبش سقاخانه ای به نماهای روبنایی توجه و بیشتر جنبه ظاهری دارد، اما خصوصیت آثار عربشاهی این بود که پوسته ظاهر را کنار زد و به فرهنگ باستانی توجه نشان داد.
حسینی خاطرنشان کرد که زنده یاد عربشاهی فقط نقاش نبود و در سایر حوزه های هنرهای تجسمی همچون طراحی هم سررشته داشت و آثار بسیاری خوبی را هم از خود به جا گذاشت. او از شاگردان فعال محروم محمود اولیا بود که خود او هم درس نقاشی را از کمال الملک آموخته بود. نقاشی های وی در سطوح ملی و بین المللی بسیار شناخته شده بود و همان گونه که می دانید یکی از آثار او به تازگی در حراج بنامز با قیمت بسیار خوبی به فروش رفت.
وی همینطور در بخشی از سخنان خود از ضرورت توجه به آثار این هنرمند سخن گفت و با اشاره به اثری از زنده یاد عربشاهی که از دیوار پارک طالقانی تخریب شده بود، ابراز امیدواری کرد که اثر باردیگر در جای خودش نصب شود.
حسینی در همین زمینه خاطره ای را روایت و اظهار نمود: یکی دیگر از آثار خیابانی او سر در یکی از بانک ها بود که متاسفانه تابلوی بانک را روی این اثر هنری زده بودند. خوشبختانه آنقدر به این مورد نقد شد که بالاخره تابلوی بانک را از روی اثر برداشتند.
این هنرمند در انتهای سخنان خود خاطرنشان کرد: ما در سال های آخر عمر او متاسف بودیم که در دامن برخی افراد سودجو قرار گرفته است. اما تجربه ثابت کرده است که آنچه می ماند اصالت و فرهنگی است که این هنرمند برای ما و نسل های آینده به یادگار گذاشته است.
هادی سیف، نویسنده و پژوهشگر و از دوستان زنده یاد عربشاهی از دیگر سخنرانان این مراسم بود که او هم بعضی از خاطرات خویش را با این هنرمند مرحوم روایت کرد.
او خاطرنشان کرد که به اعتقاد من مسعود چهره متمایزی بود. او راه و رسمی را برگزید که به همه این امکان را می داد که داوری های گوناگونی درباره او داشته باشند. من او را نقاشی رها و دوستار فرهنگ و هنر سرزمیش می دانم. مسعود عربشاهی مورخی بود که با قلم نقش تاریخ باستانی ایران و تمدن های منطقه را واکاوی کرد. در واقع دنیای او دنیای نقش آفرینی نبود، بلکه دنیای کاوش کردن و پیدا کردن راز و رمزها بود.
سیف همینطور با اشاره به سال های آخر عمر این هنرمند، بیان کرد: مسعود عربشاهی باید سربلندتر از میان ما می رفت. همین موضوه به ما این نکته را یادآوری می کند که باید توجه و محافظت از هنرمندان را دوچندان نماییم. مسعود عربشاهی مرگ جسمی دارد، ولی هنرمندان، بزرگان و اندیشمندان همچون او هیچگاه نخواهند مُرد.
حبیب الله صادقی، هنرمند نقاش هم بخش اصلی سخنان خویش را به روایت خاطراتی از زنده یاد عربشاهی اختصاص داد و این نکته را در بین صحبت هایش خاطرنشان کرد که در کنار او موضوعات بسیاری را آموخته است.
وی همینطور از ضرورت توجه به هنرمندان سخن گفت و تصریح کرد ستودنی ها را باید ستود. هر جایی که کسی هنر یا اندیشه دارد یا موسیقی می نوازد باید او را ستود. در همین راستا ما هم باید به هنرمندان کشورمان دقت نماییم. بر همین مبنا از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعنوان یکی از مهمترین متولیان این امر، درخواست می کنم با انجام پژوهشی وسیع تر، مجموعه آثار مسعود عربشاهی را نمایش بدهد و کتابی درباره او و آثارش به چاپ برساند.
عباس مشهدی زاده، هنرمند نقاش هم از فرایند حضور زنده یاد عربشاهی در عرصه هنرهای تجسمی سخن و مسیری که طی کرده بود گفت.
او تصریح کرد: مسعود عربشاهی کم گو، آرام و سربلند بود. او کارهای والا، ممتاز و طلایی بسیاری داشت. گمان نمی کنم دیگر به همین راحتی ها فیگوراتیست و نقش برجسته کاری همانند عربشاهی به وجود بیاید. هنوز هم کارهای او برای آینده های بسیار دوری نو و تازه است.
همینطور سهراب هادی، نویسنده و هنرمند نقاش در سخنانی اظهار نمود: ای کاش این مجلس در زمان حضور مسعود عربشاهی برگزار می شد. او اهل سکوت بود، اما می آفرید. یکی از خصوصیت او عبور از پرسپکتیو بود. آثار او تخت و درست همانند بنیاد هنرهای اصیل ایرانی بود؛ چه جرات و عظمتی که اینچنین تخت بیافرینی و محاسبات ریاضی و هندسه و نور را هم در نظر بگیری!
او ابراز امیدواری کرد که جریان نوگرایی مسعود عربشاهی همچنان در بین نسل های آینده هنرهای تجسمی ایران ادامه داشته باشد.
رامین عربشاهی، فرزند زنده یاد مسعود عربشاهی آخرین سخنران این مراسم بود که در سخنانی کوتاه خاطرنشان کرد: من آدم خوشبختی بودم که هر سال چند ماهی میزبان پدر می شد؛ اما الان افسوس می خورم که چرا بیشتر در کنار او نبودم.
او بیان کرد: پدر واقعا عاشق فرهنگ باستان ایران بود. او روح بسیار ساده ای داشت و انسان پاکی بود. اما متاسفانه عده ای از او سوء استفاده کردند. حیف شد که پدر ناتمام کار خویش را گذاشت و رفت.
همینطور در این مراسم پیام تصویری از غلامحسین نامی، هنرمند پخش گردید.
در بخش پایانی این مراسم نکوداشت هم بخش هایی از فیلم مستندی درباره مسعود عربشاهی به معرض نمایش گذاشته شد.
به گزارش پیلانو به نقل از ایسنا، مسعود عربشاهی هنرمند نقاش و مجسمه ساز، متولد ۱۹ شهریور ۱۳۱۴ تهران بود. وی از هنرستان هنرهای زیبای تهران (۱۳۳۸) و هنرکده هنرهای تزیینی فارغ التحصیل شد (۱۳۴۸).
عربشاهی در عرصه تزیینات معماری هم فعالیت داشت و در طرح های خود از میراث هنری خاور نزدیک باستان مایه می گرفت و در فعالیت های خلاقه خود به نقشمایه های تزیینی بابلی، آشوری و پارسی روی می آورد و در تجارب تجسمی این عناصر را در طرح های سه بعدی عظیم هم با مهارت به کارمی گرفت.
زنده یاد عربشاهی در روز ۲۵ شهریور ماه ۹۸ بر اثر عارضه قلبی ـ ریوی در تهران درگذشت.
